همایش علمی هیئت و آیین‌های مذهبی: شناخت هویت اجتماعی هیئات
در دومین دوره همایش علمی هیئت و آیین‌های مذهبی، محور اصلی “روایت اجتماعی هیئت” انتخاب شده است. این همایش، که به همت مرکز تخصصی احیاء امر و اندیشکده هیئت وابسته به سازمان هیئت و تشکل‌های دینی برگزار می‌شود، در تاریخ ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ میزبان پژوهشگران و علاقه‌مندان خواهد بود. حمید پارسانیا، دبیر علمی این دوره، و سید رضا مؤیدی، مسئول دبیرخانه، درباره اهداف، موضوعات، و دستاوردهای این همایش توضیحاتی ارائه کرده‌اند.
هدف اصلی همایش علمی هیئت چیست؟
حمید پارسانیا، دبیر علمی همایش:
هیئات مذهبی در تاریخ معاصر ایران نقشی کلیدی ایفا کرده‌اند. از انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی، این هیئات به‌عنوان محرک‌های اصلی جریان‌های اجتماعی عمل کرده‌اند. هدف اصلی این همایش، شناخت عمیق‌تر این هویت اجتماعی و تحلیل علمی مناسک و آیین‌های مرتبط با آن‌هاست. بازاندیشی در مورد هیئات، به تقویت خودآگاهی اجتماعی کمک کرده و راهی برای حل مسائل و آسیب‌شناسی این نهادها فراهم می‌آورد.
دلایل برگزاری همایش علمی هیئت
سید رضا مؤیدی، مسئول دبیرخانه همایش:
هیئات مذهبی، به‌رغم تأثیر گسترده‌شان در جامعه ایران، در ادبیات علمی علوم انسانی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. هدف از برگزاری این همایش، بررسی علمی و هدفمند ابعاد گوناگون هیئت و گفتمان‌سازی پیرامون آن است. شناخت بهتر این پدیده فرهنگی به ما امکان می‌دهد تا از ظرفیت‌های فوق‌العاده آن بهره‌برداری بیشتری کنیم.
موضوعات کلیدی دومین دوره همایش
حمید پارسانیا:
محور اصلی این دوره، “روایت اجتماعی هیئت” است. این انتخاب از آن جهت اهمیت دارد که نظریات رایج جامعه‌شناسی اغلب با زیست‌بوم فرهنگی ایران هماهنگی ندارند. در این همایش تلاش می‌شود تا شناخت علمی و بومی نسبت به هیئات مذهبی تقویت شود.
دستاوردهای دوره نخست همایش
سید رضا مؤیدی:
اولین دوره همایش به بررسی تاریخی هیئات پرداخت. بازخوردهای مثبت پژوهشگران، استادان دانشگاه، و دانشجویان نشان داد که توجه به این موضوع می‌تواند به ایجاد خودآگاهی علمی و تقویت نگاه دینی به هیئات کمک کند. بسیاری از شرکت‌کنندگان برای نخستین بار متوجه قابلیت‌های علمی مطالعه هیئات شدند.
تفاوت‌های دوره دوم با دوره نخست
سید رضا مؤیدی:
در حالی که دوره اول همایش بر جنبه‌های تاریخی تمرکز داشت، دوره دوم بیشتر به مسائل اجتماعی و روز مرتبط با هیئات می‌پردازد. این تغییر رویکرد، اهمیت اجتماعی هیئات و تأثیر آن‌ها بر جریان‌های معاصر را پررنگ‌تر می‌کند.
تأثیرات منطقه‌ای همایش علمی هیئت
سید رضا مؤیدی:
هیئات مذهبی نقشی اساسی در تقویت روحیه مقاومت در منطقه دارند. تفکر آیینی و دینی که در این هیئات شکل گرفته، پایه‌گذار مقاومت در برابر استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی بوده است. برخی از مقالات ارائه‌شده در این دوره به بررسی تأثیر هیئات بر روحیه مبارزان حزب‌الله و سایر گروه‌های مقاومت پرداخته‌اند.
جمع‌بندی
برگزاری دومین دوره همایش علمی هیئت و آیین‌های مذهبی فرصتی است برای شناخت بهتر ابعاد اجتماعی، فرهنگی، و دینی هیئات و گفتمان‌سازی علمی در این حوزه. این همایش می‌تواند به تقویت جایگاه هیئات در جامعه و افزایش بهره‌وری از ظرفیت‌های آن کمک کند.
