نشست خبری دومین همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی با حضور حجت‌الاسلام باباخانی رییس سازمان هیأت و تشکل‌های دینی، حجت‌الاسلام پارسانیا دبیر علمی همایش، دکتر حسینی دبیر اجرایی همایش و جمعی از اصحاب رسانه چهارشنبه ۲۷ تیر ۱۴۰۳ برگزار شد.
در ابتدای جلسه، دکتر حسینی مسئول مرکز تخصصی احیاء امر و دبیر اجرایی همایش اظهار داشت: سال گذشته همایش علمی هیات و آیین های مذهبی به همت مرکز تخصصی احیاء امر و با همکاری اندیشکده هیات، برای اولین بار در کشور برگزار شد و از آنجا که رویکرد تاریخی داشت، دکتر رجبی دوانی دبیر علمی همایش بودند. همایش سال گذشته با استقبال گرم پژوهشگران مواجه شد و بیش از ۱۲۰ چکیده و مقاله پذیرفته شده داشتیم؛ همچنین، ۱۱ پیش نشست علمی همایش در نقاط مختلف کشور برگزار شد.
همایش امسال به مسائل روز هیئات می پردازد و نگاه جامعه شناسانه دارد؛ بنابراین محور اصلی همایش ۱۴۰۳، روایت اجتماعی هیأت نامیده شده است و حجت الاسلام پارسانیا به عنوان دبیر علمی همایش قبول زحمت کرده اند. همچنین، بیش از ۳۰ مجموعه علمی اعم از دانشگاه ها و پژوهشگاه های سراسر کشور، حامیان همایش محسوب می شوند و شورای علمی همایش نیز، متشکل از حدود ۳۰ نفر از اساتید و نخبگان مطرح کشور در این حوزه است.
وی ادامه داد: تاریخ اولیه ارسال چکیده ها به دبیرخانه همایش، ۱۵ مرداد و تاریخ اولیه ارسال مقالات، پایان شهریور ۱۴۰۳ بود؛ اما با توجه به حوادثی که در کشور رخ داد و انتخابات ریاست جمهوری، قرار بر این شد که نشست خبری دیرتر برگزار شود و در نتیجه، مهلت ارسال چکیده و مقاله نیز، تمدید شد که با این حساب، علاقه مندان تا ۱۵ شهریور مهلت دارند چکیده‌ها و تا پایان مهرماه، اصل مقالات خود را به دبیرخانه همایش ارسال نمایند.
دکتر حسینی افزود: همایش هیأت و آیین های مذهبی از اعتبار علمی ISC برخوردار بوده و کلیه مقالات پذیرفته شده در پایگاه سیویلیکا نمایه خواهد شد؛ همچنین، ۱۸ بهمن ماه روز برگزاری همایش خواهد بود و از مقالات برتر تقدیر می شود. مضاف بر آن، مجموعه چکیده ها و مقالات، در کتاب همایش به چاپ خواهد رسید.
در ادامه جلسه، حجت الاسلام باباخانی رییس سازمان هیات و تشکل های دینی، ضمن قدردانی از تلاش های پر ثمر مرکز تخصصی احیاء امر دانشگاه امام صادق علیه السلام در فضای نظری و عملی، عنوان نمود: سازمان هیات و تشکل های دینی جهت راهبری زیست بوم هیات به کمک عناصر فعال در این حوزه تاسیس شده و تلاش دارد با در کنار هم قرار دادن مراکز و مجموعه های فعال هیاتی، یک راهبری هوشمندانه داشته باشد.
وی افزود: جریان هیات به عنوان زنده ترین بخش فضای فرهنگی کشور محسوب می شود که بخش قابل توجهی از مردم نسبت به آن حس دارند و با آن ارتباط برقرار می کنند؛ اما آنچنان که شایسته است، به اندوخته های نظری در این حوزه پرداخته نشده است و فضای هیات ما هنوز آن طور که باید، با گزاره های علمی، تعمیق نشده است. در ایام دهه اول محرم دیدیم که چه جمعیت قابل توجهی پر شور در شهرها و روستاها و نقاط مختلف کشور، با وجود گرمای هوا یا مسائلی مانند مشکلات اقتصادی، حضور پیدا می کردند. اکنون باید به پشتوانه های نظری این حرکت عظیم بیش از پیش پرداخته شود؛ چرا که علمی شدن جریان هیات، یکی از نیازهای روز جامعه است و می تواند باعث تقویت این جریان شود.
اندیشمندان، محققان و نخبگان باید بیشتر به این مسئله بپردازند و باید این موضوع مورد حمایت جدی قرار گیرد. در این راستا، اندیشکده هیات از حدود دو سال قبل توسط سازمان هیات و تشکل های دینی تاسیس شده است که دکتر محمدرضا سنگری، رئیس هیات علمی آن هستند. این اندیشکده دارای گروه های متعددی است که به صورت تخصصی، فعالیت می کنند و سازمان هیات، مباحث نظری خود را از طریق این اندیشکده دنبال می کند.
حجت الاسلام باباخانی در پایان اظهار داشت: امید است که همایش هیات و آیین های مذهبی بتواند با نظارت علمی دکتر پارسانیا که علی رغم مشغله های فراوان به دلیل اهمیت این موضوع، قبول زحمت کرده و دبیر علمی همایش امسال هستند، به یک رخداد علمی و فرهنگی عمیق در کشور بدل شود و سرآغاز این مسیر باشد.
در انتهای جلسه، حجت الاسلام دکتر پارسانیا عضو شورای انقلاب فرهنگی و دبیر علمی همایش بیان داشت: برگزاری این همایش و مجموعه فعالیت هایی که توسط مرکز تخصصی احیاء امر در حوزه هیات صورت می گیرد، خود، یک کار هیاتی است. هیئات شاید مدنی ترین نهاد جامعه اسلامی ما هستند و توقع می رود که پرداختن به این مسئله نیز کاملا به شکلی مردمی پیش برود و از یک روند طبیعی تاریخی، اجتماعی و فرهنگی بجوشد. بنابراین سازمان های رسمی کافی است که فرصت ایجاد کنند و یا موانع را از سر راه بردارند تا این موج خروشان که از متن تاریخ اسلامی و ایرانی ما می جوشد، مسیر خود را برای حرکت های اجتماعی بزرگ و بزرگتر پیدا کند.
مدیر گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران گفت: همان طور که گفته شد، تاریخ امروز ما مدیون حضور هیئات است. هیات، یک هویت جمعی و اجتماعی دارد و جایی است که دین به صورت امری اجتماعی بروز و ظهور پیدا می کند. البته نقطه کانونی در دین، قلب آدمیان است و به فرد گره خورده است. اما وقتی بسط پیدا می کند و به سطح جامعه می آید، یکی از نمودهای آن، همین هیئات هستند که می بینیم.
هیات جایی تشکیل می شود که اجتماع مومنان باشد و فرصتی است برای به وجود آمدن نهادهای اجتماعی بزرگتر و ساختارهای وسیع تر. به نظر می رسد انقلاب اسلامی نیز در راستای نیازی که هیئات برای زیست دینی و اجتماعی خود داشتند، شکل گرفت. هیئات یکی از کانون های اصلی مناسک دینی ما هستند و مناسک دین اسلام به دلیل هویت اجتماعی و مسئولیت فرهنگی و نقش تاریخ سازش، گسسته از دیگر عرصه های زیست پیروانش نیست، بلکه این مناسک به شدت در تکوین نهادهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نقش دارد.
وی افزود: این همایش به لحاظ تاریخی و وضعیت فعلی و افق‌های آینده‌ای که برای هیأت‌ها مطرح است، برنامه‌ریزی شده است. در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های نظام اسلامی باید به هیأت توجه شود.
پارسانیا تصریح کرد: به دلیل اینکه تشیع کمتر در سطح مدیریت کلان اجتماعی حضور جدی داشته، هیأت‌ها تا یک لایه‌های خاصی می‌آمدند و بحث محیط اجتماعی را پوشش می‌دادند. با شکل گیری حکومت اسلامی توقع می‌رود تا هیأت‌ها نسبت خود را با حاکمیت بهتر و بیشتر تحکیم کنند
