شنیدن سخن خدا آنچنان هم سخت نیست… شنونده میخواهد.
خداوند [به قوم بنی اسرائیل] گلایه میکند که چرا جسد بیجانی که صدای گوساله داشت را معبود خود گرفتید؟ گوسالهای که نه با شما حرف میزد «لَا یُکَلِّمُهُمْ» و نه شما را هدایت میکرد «وَ لَا یَهْدِیهِمْ سَبِیلًا»
«وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِیِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ أَلَمْ یَرَوْا أَنَّهُ لَا یُکَلِّمُهُمْ وَلَا یَهْدِیهِمْ سَبِیلًا اتَّخَذُوهُ وَکَانُوا ظَالِمِینَ»(اعراف: ۱۴۸)
یعنی باید حقیقتی را عبادت کرد که با بندگان خود تکلّم کند، پس خداوند با بندههایش حرف میزند. حقّ تعالی بندگان خود را دوست دارد و همنشین آنهاست. فقط کافیست به حرفهایش دل بسپارند و آنها نیز همنشین باشند: «انا جلیس من جالسنی».
چه طور میتوان حرف خدا را شنید؟ باید خداوند انسان را اجابت کند تا محرم اسرار شود.
برای اجابت باید چه کار کنیم؟
اگر به خدا ایمان آوردی و هر اندازه که از دستت برآمد، خیر رساندی، خدا تو را اجابت می کند تا کلامش را بشنوی: «وَیَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَیَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» (شوری: ۲۶) اگر مطیع او گشتی، تو را حیات میبخشد و از غفلت در میآورد: «اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ» (انفال: ۲۴). اصلاً اگر مطیع او گشتی، او هم مطیع او می گردد: «مطیع من اطاعنی»
از «دعا» هم نباید غافل شد.خودش فرموده هر موقع مرا خواندید، من درخواست شما را بیجواب نمیگذارم: «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعوَهَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ» (بقره: ۱۸۶). انگار خدا اصرار میکند که مرا بخوانید « فَلیَستَجِیبُواْ لِی» (بقره:۱۸۶)؛ قول میدهم اجابتتان کنم: «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» (غافر:۶۰).
خلوت با او و اظهار نیاز به او و گریهکردن در اوقات درددل، مقدمات بیداری از خواب غفلت را فراهم میکند و گوشهایی شنوا هدیه میدهد: «وَاذْکُرْ رَبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَخِیفَهً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَکُنْ مِنَ الْغَافِلِینَ» (اعراف: ۲۰۵).
گلایه برای وقتی است که مطیع شدی، حاجت خواستی، تضرّع کردی و دل دادی اما نادیده گرفته شدی.
«یک صبح به اخلاص بیا بر در دوستگر کام تو برنیامد آنگه گله کن»
به قلم امیرحسین آقایی
پژوهشگر مرکز تخصصی احیاء امر