بیانات امسال رهبری در دیدار با ستایشگران تأکید و تشریحی بر فرمایشات گذشته ایشان در حوزه مسئله تبیین بود.
امسال فرمایشات رهبری روحِ حق و باطل در مسئله تبیین را پررنگ‌تر جلوه داد. به عبارت دیگر ایشان مسئله تبیین را اینبار با زاویه نگاه و با ترازِ حق و باطل تشریح و تأکید فرمودند. بر اساس بیانات معظم له، شاید بتوان گفت سطح اصلی تبیین در مدح و مرثیه رویکرد دفاعِ مثنی و فُرادی از جبهه حق و از طرفی مقابله و مبارزه علیه جبهه باطل باشد.
این حقیقتی است که قرآن کریم نیز همواره به آن اشاره دارد.
همان طور که اشاره شد در همین آیه‌ای که رهبری معظم در مدح سیره حضرت صدیقه سلام‌الله‌علیها بیان فرمودند می‌فرماید:
🔹بگو شما را به یک حقیقت سفارش می‌کنم که تحت هر شرایطی حتی اگر تنها هم شدید از حق دفاع کنید و در راه حق بایستید.
گویا این روح مبارزه؛ این روح مقابله علیه باطل مجرای رسیدن به حق و عبودیت است.
گویا از همان ابتدای تاریخ هم مأموریت سلسله جلیله انبیا به عنوان انسانی چند هزار ساله، مبارزه علیه باطل بود تا از این مجرا روح حق و عبودیت و توحید در جامعه گسترده شود.
🔹در راستای روشن‌تر شدن بحث، به بخشی از بیانات رهبری بعد از نماز ظهر اربعین امسال اشاره خواهیم کرد.
ایشان در بیانات ظهر اربعین خود هدف زندگی را عبودیت و بندگی معرفی نموده و سپس تنها راه رسیدن به این عبودیت را دوستی با جریان حق و مبارزه علیه باطل معرفی می‌فرمایند (سلمٌ لِمَن سالَمکُم و حَرْبٌ لِمَن حارَبَکُم )
🔹عین عبارات به شرح ذیل است:
«حَربٌ لِمَن حارَبَکُم همیشه به معنای تفنگ به دست گرفتن نیست؛ به معنای درست اندیشیدن، درست سخن گفتن، درست شناسایی کردن، دقیق به هدف زدن است؛ «حَربٌ لِمَن حارَبَکُم» این‌جوری است. بدانید وظیفه چیست، بشناسید راهی را که باید بپیمایید. اگر این‌جور فکر کردیم، این‌جور شناسایی کردیم، این‌جور همّت کردیم، زندگی معنا پیدا میکند، زندگی هدف پیدا میکند. پول لایق این نیست که هدف زندگی باشد؛ مقام و قدرت و موقعیّت‌های اجتماعی حقیرتر از آن هستند که هدف زندگی انسان قرار بگیرند. هدف زندگی بندگی است، رسیدن به خدا است. راهش هم فقط همین است: سِلمٌ لِمَن سالَمَکُم وَ حَربٌ لِمَن حارَبَکُم.» (بیانات رهبری در تاریخ ۱۴۰۳۰۶۰۴)
🔸 ایشان در بیانات امسالشان به صورت تأکیدی، شاخصه و سطح اصلی تبیین را مقابله با باطل دانسته و در توضیحی هم که نسبت به اشعار اجرا شده در روز دیدار داشتند فرمودند:
«همین هایی که شما اینجا گفتید که «ما از پا نمی‌نشینیم»، «ما پرچم اسلام را روی جولان به حرکت درمی‌آوریم»، «ما از مرقد مطهّر پاک شام دفاع می‌کنیم» و از این قبیل، متوقّف به اینها است یعنی بایستی با هراس‌افکنی دشمن مبارزه کرد، با اختلاف‌افکنی دشمن مبارزه کرد، با یأس‌آفرینی دشمن مقابله کرد. ابزار عمده‌ی دشمن، ترساندن و هراس افکندن است. شما قوی هستید، او تبلیغ میکند ضعف شما را برای اینکه شما را بترساند؛ دست شما پُر است، او تبلیغ میکند که دست شما خالی است برای اینکه شما را مأیوس کند. به این نکات باید توجّه داشته باشید» (بیانات رهبری در تاریخ ۱۴۰۳۱۰۰۲)
در این عبارات ایشان به نوعی حصرگونه می‌فرمایند تبیین متوقف به این هاست؛ در این عبارت ایشان در مقام مشخص کردن شاخصه برای تبیین هستند.
🔹حال این مبارزه؛ این جهاد تمام عیار، قرار است از دریچه هنر ترکیبی مداحی انجام شود که قطعاً أَبلغ و تأثیرگذارتر است.
🔹دفاع از حق گاهی با بیان سیره زندگی اهل‌بیت علیهم‌السلام و الگو گرفتن از آن محقق شده و گاهی با موضع گرفتن نسبت به مسائل روز و غبارروبی از عقاید و حقایق و معارف فراموش شده بیان خواهد شد.
⬇️ ذکر نمونه
نمونه‌ای از تبیین و مبارزه با باطل در بیانات اهل‌بیت علیهم‌السلام بر اساس فرمایشات رهبری:
خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
«یک خطبه‌ای با این لفظ و معنا، حقایقی را که در نظرها نبود یا اگر بود، مورد غفلت بود، بیان میکند و روشن میکند. معارف زیادی در این خطبه هست توحید هست، نبوّت هست، مسئله‌ی امامت و ولایت هست، مسئله‌ی عدالت هست » (بیانات رهبری در تاریخ ۱۴۰۲۱۰۱۳)
به فرموده رهبری این سنّت را فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها بعد از پیغمبر پایه‌گذاری کرد. «فرزندان ایشان و خاندان پیغمبر هم از ایشان پیروی کردند؛ خطبه‌های امیرالمؤمنین علیه‌السّلام، خطبه‌ی امام حسین علیه‌السّلام خطاب به علما که خطبه‌ی تکان‌دهنده‌ی فوق‌العاده‌ای است: اَنتُم اَیَّتُهَا العِصابَهُ عِصابَهٌ بِالعِلمِ مَشهورَه
خطبه‌ی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه، خطبه‌ی امام سجّاد علیه‌السّلام در شام، خطبه‌ی امام صادق علیه‌السّلام در عرفات که «امامت» را معنا می کند: اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ رَسولَ اللَهِ کانَ هُوَ الاِمام »
همه اینها معارفی است که باید در قالب این هنر ترکیبی به جان مخاطب القا شود
ان شاءالله مشمول دعای خیر حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله‌علیها باشیم
⬇️ نمونه دوم
مثنوی فاطمی آقای سیدمحمدرضایعقوبی‌آل که به مناسبت ذکر می‌شود:
ایشان در مثنوی زیبای خود با مطلعِ:
ای که پدر گفته فداها تو را حدیث یرضی لرضاها تو را
ابتدا ابیاتی در وصف و مدح شخصیّت مُلکی و ملکوتی دارد سپس در ابیاتی اشاره به سیره ایشان را به تصویر می‌آورد:
سیره تو نشان دهد راه را
سیر من الخلق الی الله
مادریت مایه افتخار است
پنج گلت حاصل نه بهار است
شب تو تا صبح به ذکر سبوح
تَنزَّلُ الملائکهُ والروح
و در نهایت در ابیاتی به سیره مبارزاتی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را اشاره میکند:
تو قبل خلقت امتحان داده‌ای
کمال صبر را نشان داده‌ای
قیام مَثنی و فُرادای تو
شاهد تنهایی مولای تو
چشم تو صبح و شام روشن گِریست
گریه‌ی تو گریه‌ی روشن‌گَریست
سلاح تو بیان روشن توست
حماسه‌ات جدال احسن توست
به راه حق تو احتجاج داری
کِی به فدک تو احتیاج داری
حرف حریفان همه تحریف دین
نطق تو نور وَ الکتابٌ المُبین
زنده به انفاس تو تا قیامت
نبوّت و ولایت و امامت
همه اینها معارفی است که باید در قالب این هنر ترکیبی به جان مخاطب القا شود
ان شاءالله مشمول دعای خیر حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله‌علیها باشیم
بکم فتح الله و بکم یختم
نویسنده: سیدعلی حسینی
پژوهشگر اندیشکده مطالعات حسینی مرکز تخصصی احیاءامر
